Szkoła Podstawowa nr 3 im. Adama Mickiewicza w Kraśniku

W kronice szkolnej czytamy: „…w roku 1918 Rząd Polski otworzył szkołę powszechną w Budzyniu…”. Była to Publiczna Szkoła Powszechna w Budzyniu – bezpłatna, dostępna dla wszystkich. Przez trzy lata (1919-1921) pracowała w niej jedna nauczycielka –  G. Jedrzejewska.  Zajęcia odbywały się w izbie wynajmowanej u gospodarza – J. Grządki. W kolejnych latach liczba uczniów wzrosła z 40 do 116, by w roku 1936 zwiększyć się do 189. Podniesiono opłaty za wynajem izb lekcyjnych ze 120 zł rocznie na 60 zł miesięcznie.  W związku z tym coraz częściej mówiono o potrzebie wybudowania budynku szkolnego.

Wybuch II wojny światowej zniweczył rodzące się w jej przededniu plany budowy szkoły, ale nie przerwał jej pracy. W roku 1939 lekcje rozpoczęły się z dwumiesięcznym opóźnieniem. Warunki nauczania były bardzo ciężkie. Brakowało opału, podręczników, kredy, atramentu. Zgodnie z zarządzeniami wydanymi przez okupanta, program nauczania miał obejmować elementarne wiadomości z zakresu liczenia, czytania i pisania. Szerszą wiedzę z historii, geografii czy literatury przekazywał dzieciom na tajnym nauczaniu W. Siemieniec.

W pierwszych latach powojennych szkoła znów działała w izbach wynajmowanych od właścicieli domów. Miejsca prowadzenia zajęć zmieniały się stosunkowo często. Rodzice, rozumiejąc trudności okresu powojennego, postanowili "opodatkować się" i uchwalili jednorazową kwotę wpisowego od dziecka oraz dodatkową, miesięczną opłatę na potrzeby szkoły. Tematem poruszanym na każdym zebraniu rodziców była konieczność budowy szkoły. W celu urealnienia tych planów mieszkańcy obwodu szkolnego dokonywali dobrowolnych wpłat. Zarząd Miejski, na wniosek zastępcy inspektora szkolnego Franciszka Cagary, pozyskał na rzecz szkoły, od gospodarzy Miśkowskiego i Steca, 30 arów ziemi. W roku 1948, na miejsce lokalizacji szkoły, chłopi przywieźli furmankami, prawdopodobnie ze Świeciechowa, stary dworek. Był to zaczątek nowego budynku szkoły. Na jego przystosowanie mieszkańcy Budzynia musieli z własnych środków dokupić drzewa. Rok szkolny 1949/1950 rozpoczął się już w nowej siedzibie, w której początkowo do użytku nadawały się dwie klasy i kancelaria. W następnych miesiącach gotowy był korytarz, kolejne sale lekcyjne, kuchnia, pokój nauczycielski. Zainstalowano też elektryczne oświetlenie. Ułożono chodnik od szosy do budynku szkoły, plac szkolny obsadzono lipami. Na boisko szkolne nawieziono ziemi i zasiano trawę. W latach 1950-1957 liczba uczniów nie przekraczała 170. Rok szkolny 1957/1958 rozpoczęło 211 dzieci, wobec tego znów powrócił temat lokalu.

8 lutego 1959 r. powołano czternastoosobowy Komitet Rozbudowy Szkoły. Rodzice uczniów opodatkowali się na ten cel. Wykonano dokumentację budowy skrzydła, z zebranych środków zakupiono materiały budowlane. Władze nie zatwierdziły jednak planu rozbudowy, ze względu na podmokły teren. Szkoła musiała przez szereg lat borykać się z ogromnymi problemami lokalowymi. Władze miasta nie były zbyt pomocne w ich rozwiązywaniu. Budynek szkoły był zbyt mały, dzieci uczyły się na dwie zmiany i znowu zaszła potrzeba wynajęcia dodatkowych sal lekcyjnych w prywatnych domach.

W roku 1973 dyrektorem szkoły został Marian Biegaj. Od początku podjął energiczne starania o wydanie zezwolenia na budowę nowego skrzydła. W roku 1975 doszło do połączenia Kraśnika Lubelskiego i Kraśnika Fabrycznego w jeden organizm miejski. Budzyń stał się centralną częścią Kraśnika. Władze inaczej zaczęły patrzeć na potrzeby tej społeczności. W planach władz, jednego już Kraśnika, pojawił się nawet pomysł połączenia obu dzielnic, lubelskiej i fabrycznej, zwartą zabudową. W roku 1976 zapadła decyzja o rozbudowie szkoły. W pracach budowlanych duże zaangażowanie wykazali rodzice. Stanęły fundamenty, ale entuzjazm nie trwał zbyt długo. Decyzją władz wstrzymano budowę. Dyrektor szkoły w kronice szkolnej opisuje ten okres: "Nie było jeszcze dokumentacji. Skorzystałem z tej okazji i zaproponowałem budowę następnych trzech sal, ubikacji, kotłowni c.o. Zacząłem budować, nadal bez dokumentacji, według własnego pomysłu. Powstawało skrzydło prostopadłe do poprzedniego. Z powodu skargi do władz wojewódzkich wykonawca wycofał się z budowy, bank wstrzymał przedsiębiorstwu wypłatę pieniędzy, wojewoda ukarał nas karami dyscyplinarnymi, wstrzymał premie i nagrody".

W roku 1978, po wizycie w szkole wojewody, który zapoznał się z problemami lokalowymi szkoły, odżyła nadzieja na wznowienie prac. Po rocznej przerwie budowa została wznowiona. Pod koniec roku szkolnego 1979/1980 część uczniów rozpoczęła już naukę  w nowym skrzydle. Właściciele sąsiadujących ze szkołą działek dokonali darowizny na rzecz szkoły, powstała więc możliwość stworzenia zaplecza sportowego. W porozumieniu z inspektorem szkolnym Wiesławem Kowalskim, WOSiR w Lublinie przekazał sekcji podnoszenia ciężarów LZS TĘCZA Kraśnik pawilon sportowy typu "Pilawa", który ustawiony został przy szkole w Budzyniu. W tym celu przygotowano odpowiedni mur, na którym usadowiono pawilon, składający się z lekkich elementów, głównie drewnianych. Tym sposobem uczniowie szkoły zyskali możliwość korzystania z sali gimnastycznej. Szybko jednak okazało się, że szkoła znów ma problemy lokalowe. Władze podjęły więc decyzję o rozpoczęciu budowy budynku szkoły, który stanowiłby jej główną część. Z uwagi na podmokły teren podłoże zabezpieczono betonową płytą oraz tzw. stalowymi praskami, sześciometrowymi płytami stalowymi wbitymi w ziemię.

Budowę zakończono pod koniec października 1984 roku. W nowym obiekcie było 12 sal lekcyjnych. Oficjalne otwarcie miało jednak miejsce 14 marca 1985 r. W tym samym roku, 25 maja, szkoła otrzymała imię A. Mickiewicza i sztandar ufundowany przez Komitet Rodzicielski. Od tej chwili nazwa szkoły brzmi: Szkoła Podstawowa nr 3 im. A. Mickiewicza w Kraśniku. W roku szkolnym 1986/1987 w szkole zatrudnionych było 27 nauczycieli, a ze względu na rosnący zakres obowiązków i zadań powołano po raz pierwszy w historii wicedyrektora placówki.

Od kiedy organem kierującym stał się samorząd lokalny, Szkoła Podstawowa nr 3 w Kraśniku diametralnie zmieniła swoje oblicze. Podobnie jak wszystkie placówki Kraśnika, szkoła wzbogaciła się o nowoczesne wyposażenie, sprzęt komputerowy i pomoce dydaktyczne. Wykonano szereg inwestycji, mających wpływ na poprawę stanu technicznego budynku. W 1998 r. dzięki staraniom Dyrektor Danuty Karczmarskiej wykonano kotłownię gazową użytkowaną do dnia dzisiejszego. W latach następnych wymieniono okna w budynku, a w roku 2013 powstała długo wyczekiwana sala gimnastyczna, dzięki programowi budowy sal gimnastycznych przy szkołach miejskich ówczesnego wiceburmistrza Jarosława Stawiarskiego. W roku szkolnym 2017-2018  przeprowadzono remont instalacji elektrycznej wewnątrz budynku, który w roku 2018 zyskał nowy wygląd, dzięki ociepleniu i kolorowej elewacji. W roku obecnym dzięki staraniom społeczności szkolnej do budynku wrócił bardzo oczekiwany oddział zerowy.

W roku szkolny 2018/19 pracuje 42 nauczycieli a uczy się w niej 324 uczniów.

W okresie powojennym szkołą na Budzyniu kierowali: Walenty Siemieniec, Zygmunt Sapalski (1958-1973), Marian Biegaj (1973-1991), Danuta Karczmarska (1991-2004), Jacek Dubiel (01.09.2004-31.08.2009), p.o. Ewa Litertowicz (31.08.2009 - 24.12.2009), Krzysztof Łach (24.12.2009-04.2017), p.o. Izabela Piórkowska (05.2017-08-2017), ponownie Jacek Dubiel (od września 2017).

Tak oto przedstawia się historia Szkoły Podstawowej nr 3, która dzięki 100 letniej historii na stałe wrysowała się w mapę oświatową miasta Kraśnika, stając się jedną z najstarszych placówek oświatowych na tym terenie.

Źródło: www.krasnik.pl

Autor: Pan Mirosław Sznajder

Na zdjęciu: Widok szkoły na początku lat 60-tych.