Szkoła Podstawowa nr 3 im. Adama Mickiewicza w Kraśniku
Jak kształtować poczucie wartości u dzieci?
Zapraszamy do zapoznania się z artykułem.
Osoba posiadająca poczucie własnej wartości jest przekonana, że będzie w stanie zmierzyć się z wyzwaniami, jakie pojawią się w jej życiu. Nie boi się świata, jest otwarta na ludzi i nowe znajomości. Zdaje sobie sprawę zarówno ze swoich mocnych jak i słabych stron. Jest człowiekiem osiągającym sukcesy. Jeśli zdarzą się potknięcia, potrafi wyciągnąć z nich dobrą lekcję i wnioski na przyszłość. Zdaje sobie sprawę z tego, że jest osobą wartościową i zasługuje na szacunek innych.
Jestem przekonana, że każdy rodzic marzy o tym, aby jego dziecko wiodło życie, które daje mu satysfakcję i ogólne zadowolenie. Jednak poczucie własnej wartości nie jest czymś wrodzonym. Samoocena jest budowana na podstawie postrzegania samego siebie, które rozwinęliśmy w trakcie życia. Geneza tego procesu jest umiejscowiona m.in. w sposobach traktowania nas przez rodzinę w dzieciństwie, czy kulturze społeczeństwa, w której żyjemy. Jeśli dziecko każdego dnia doświadcza miłości oraz wsparcia ze strony bliskich i słyszy na swój temat pozytywne komentarze, samoakceptacja rośnie w siłę, ponieważ dziecko czuje się dobrze w swojej skórze. Dzieci, które nie doświadczyły bezwarunkowej miłości w domu i często słyszały słowa krytyki ze strony rodziców w dorosłym życiu są postrzegane jako osoby zakompleksione i pozbawione pewności siebie. Kształtowaniu poczucia niskiej wartości dziecka sprzyjają następujące zachowania rodziców:
- Porównywanie swoich dzieci do rodzeństwa i rówieśników.
- Krytykowanie ich w obecności osób trzecich.
- Brak wiary w możliwości swojego dziecka.
- Wyręczanie dziecka.
- Nadopiekuńczość.
- Skupianie się na tym, czego dziecko nie potrafi zrobić.
- Zbytnie skupianie się na porażkach dziecka.
- Stawianie zbyt wygórowanych oczekiwać wobec dziecka.
- Częste karanie i ostra krytyka.
Dzieci z niskim poczuciem własnej wartości często myślą, że są do niczego, że nie mają szans, że są gorsi od innych. Jak zatem tego uniknąć?
- Przede wszystkim bądźmy pozytywnie nastawieni do dziecka.
- Pokazujmy dziecku, że w nie wierzymy
- Doceniajmy i nagradzajmy każde osiągnięcie, nawet te najmniejsze.
- Zauważajmy wysiłki dziecka.
- Pamiętajmy, że jesteśmy wzorem dla dzieci, więc duże znaczenie ma, jak my przyjmujemy komplementy, pochwały oraz czy dobrze mówimy o sobie i swoim partnerze, mężu, innych.
- Wprowadźmy niezmienne zasady obowiązujące każde dziecko w domu, np. dziecko nie chce jeść obiadu - pozostaje głodne do kolacji.
- Mówmy o tym, czego oczekujemy, zamiast tego, czego nie oczekujemy, np. zamiast mówić: "Nie trzaskaj drzwiami", lepiej powiedzieć: "Proszę, zamykaj drzwi delikatnie".
- Odwołujmy dziecko do jego doświadczeń, a nie zachowań innych dzieci, np. "Pamiętam, jak na ostatnim spotkaniu z Asią posprzątałaś swój pokój", a nie: "Popatrz na swoją siostrę - ona zawsze ma porządek w swoim pokoju".
- Nazywajmy i podkreślajmy czynności, które potrafi wykonać.
- Zapraszajmy do wspólnego spędzania czasu.
- Zachęcajmy do samodzielności.
- Uczmy dziecko rozpoznawać i nazywać uczucia. Opanowanie tej umiejętności pozwala na lepsze poznanie samego siebie i pomaga radzić sobie z trudnymi sytuacjami.
- Aktywnie słuchajmy i odzwierciedlajmy jego uczucia.
- Potwierdzajmy uczucia dziecka.
- Uczmy, że porażki można starać się pokonać. Jeśli coś nie wychodzi, razem z dzieckiem szukajmy rozwiązań.
- Przypominajmy naszym dzieciom, że w życiu doświadczamy zarówno sukcesów jak i porażek- dajmy im możliwość ich doświadczania.
- Wspierajmy dzieci w szukaniu rozwiązań trudnych sytuacji.
- Uczmy nasze dziecko, że najważniejsze jest, jak samo się postrzega, a nie jakie zdanie mają o nim inni .
Poczucie własnej wartości, wiara w siebie, we własne siły jest kluczem do szczęścia. Kiedy skupiamy się na dobrych stronach, wszystko idzie lepiej.